Rouw is uitputtend, pijnlijk en confronterend. We vermijden het te allen koste in het dagelijkse leven, totdat we er ineens spontaan en pijnlijk mee geconfronteerd worden. En dan? Maar wat als we er eens een andere invalshoek voor pakken; bijvoorbeeld een spiegel, die ook de andere kant van de pijn weerspiegelt: namelijk het feit dat we lief hebben (gehad)?
De dubbelzinnigheid van rouw
Aan de ene kant zien we rouw als iets bitters: pijnlijk en eeuwigdurend, zelfs als dat niet zo is. Het rouwproces indiceert dat we iemand missen, iemand – waarvan we dierbaar houden – die er niet meer is. In kleine details of in ons dagelijkse ritme ontbreekt nu degene die we hebben verloren, en dat verlies voelen we en ervaren we als pijnlijk. Anderzijds is het, evenals verlies, een natuurlijk onderdeel van het leven dat ontzettend belangrijk en waardevol is. Rouwen is een gevolg van liefde, en kan ons leren om te waarderen wat we hebben, ons inzicht geven in ons onszelf en hoe we ons verhouden tot anderen. Het is als een spiegel. We leren onszelf verhouden tot het leven, en de dood. Maar vaak zien we het niet zo.
Levensveranderend
In plaats daarvan zien we rouw als vernietigend en pijnlijk; alsof ons onrecht is aangedaan door het verlies dat we hebben meegemaakt. Zo wordt de dood van een partner volgens Holmes en Rahe (1967) in een onderzoek als de meest ontwrichtende levensgebeurtenis gezien, maar ook de dood van een familielid of goede vriend scoort hoog.
Niet in isolatie
Het verdriet van rouw is geen geïsoleerde emotie, en gaat in veel gevallen, in vlagen, gepaard met gevoelens van angst, schuld of woede. Angst, omdat je niet weet wat de toekomst je brengt. Schuldgevoel, over het overlijden van de ander of het feit dat jij er nog wel bent. Of woede, omdat je het gevoel hebt dat ze je hebben achtergelaten of dat het niet eerlijk is dat deze persoon je is ontnomen. Hier staat geen vaste tijdlijn en het kan ons van dagen tot weken, maanden en jaren in zijn greep houden.
Spiegel
Rouw is dus een spiegel voor wat we dicht bij ons hielden in het leven en nu moeten missen, maar ook waar we dankbaar voor mogen zijn, zodra we daaraantoe zijn. Het helpt ons stilstaan bij het leven en de rol die iemand daarin gespeeld heeft, maar laat ons ook stilstaan bij informatie die we gemist zouden hebben, als het verlies er niet was geweest. Het is niet alleen een spiegel voor gemis, maar ook voor jezelf, en wie jij bent zonder deze persoon in je leven. Dat maakt het waardevol; de moeite waard om doorheen te leven. Dat we kunnen rouwen betekent dat we leven, en liefhebben. Een goede uitvaart is het begin van dit proces van afscheid. We vertellen je bij Boerhaave Uitvaartzorg graag wat er mogelijk in dit proces, om een beeldschoon afscheid te verwezenlijken.
