Joyce Nijholt wist als 12-jarig meisje al dat ze later hetzelfde werk wilde doen als haar vader: ze zou uitvaartleider worden. ‘Ik wilde mensen helpen. Dat leek me zó mooi om te kunnen doen. En dat vind ik nog steeds. Families ontzorgen en een uitvaart verzorgen waarin het leven van de overledene wordt weerspiegelt.’
Verschil vroeger en nu
Toch is er veel veranderd als je het vergelijkt met de tijd dat de vader van Joyce in het vak zat. ‘Organisatorisch moet je nu steeds meer kunnen. Vroeger had je maar één werkmap. De overledene werd óf naar het crematorium gebracht óf de plechtigheid vond plaats in de kerk waarna het hele gezelschap naar de begraafplaats ging. De dominee en de uitvaartleider besloten samen hoe het afscheid eruitzag. Nu is dat gelukkig heel anders. Er is zoveel mogelijk’, realiseert Joyce zich.
Voelsprieten
‘Pas als ik bij een familie binnenkom en ik naar aanleiding van het gesprek aanvoel wat er bij hen past, trek ik een passende werkmap uit mijn tas. Je moet je voelsprieten uitzetten. Dat gebeurt al als de voordeur opengaat. Bij jongeren mensen haal ik bijvoorbeeld heel andere dingen uit mijn tas dan bij oudere mensen.’
Organisatie en regelen
Joyce weet van tevoren nooit precies hoe haar werkdag eruit komt te zien. ‘Mijn collega’s en ik starten ’s morgens in principe altijd op kantoor. Dan spreken we door wie een uitvaart moet voorbespreken, of er ergens nazorg nodig is en wie er vrij is om een uitvaart te regelen. Naast het regelen van uitvaarten maak ik ook de planningen, stuur ik collega’s aan en hou ik me bezig met marketing. Ik vind het leuk om op de hoogte te zijn van alles wat er gebeurt. Ik ben goed in het organiseren en regelen en daarom doe ik die dingen graag. Dat vind ik allemaal prima om erbij te doen, zolang ik ook maar bij families aan tafel mag zitten. Dat vind ik het allermooist.’
Geen dag hetzelfde
‘Wanneer ik bij een familie kom, zit ik eerst anderhalf uur met de nabestaanden aan tafel. Vaak is de familie verslagen. Ze weten niet waar ze moeten beginnen. Ik bespreek wat er is gebeurd en toon ook echt persoonlijke interesse. Op die manier leer ik de mensen een beetje kennen. Vervolgens gaan we al de grote lijnen uitzetten. Na het gesprek ga ik naar kantoor om de plannen uit te werken. Ik neem contact op met organisaties, begin met de rouwkaart, ga aangiftes en de juiste papieren regelen. Ondertussen houd ik de familie van alles op de hoogte. Dit is beslist geen 9-tot-5-baan. Soms heb je avonddienst en moet je na zo’n bezoek nog van alles regelen. Werkdagen zijn daarom altijd heel afwisselend. Geen dag is hetzelfde.’
Ontzorgen
Over de vraag wat Boerhaave Uitvaartzorg zo uniek maakt, hoeft Joyce niet lang na te denken. ‘Bij ons krijgen mensen de rust en ruimte om een afscheid zo te realiseren dat ze verder kunnen met het rouwproces. Ontzorgen. Er werkelijk staan voor de mensen. Bij ons is het persoonlijk. We zijn er van begin tot eind. We willen dat het op z’n ‘Boerhaaves’ gebeurt.
Geen zakelijk verdienmodel
Joyce: ‘Tegenwoordig is een uitvaart heel erg een verdienmodel. Het zakelijke staat voorop. Vaak is uitvaartzorg dan ook nog erg protocollair. Maar wij vinden het juist belangrijk dat we kijken naar wat passend is. En dat de omstandigheden bij de familie vooropstaan, bijvoorbeeld bij een beperkt budget, een dakloze of een gemeentelijke uitvaart. Want ook dan moet het afscheid goed zijn en passend bij degene die overleden is.’
Start rouwproces
‘Want na een goed afscheid begint het pas. Het mooie vind ik dat je als uitvaartleider dat proces goed kunt laten beginnen, doordat je een de uitvaart goed organiseert. Mensen hebben er een herinnering bij. Als een afscheid goed is, dan kunnen mensen daarna aan het rouwproces beginnen. Dat valt en staat bij een goed afscheid.’
Grootste compliment
‘Het grootste compliment dat we kunnen krijgen is dat de uitvaart goed geregeld is’, vindt Joyce. ‘Dat we meeleven, maar ook zorgen dat achter de schermen alles goed verloopt. Dat we een uitvaart zo neerzetten, dat mensen er ‘blij’ van worden. Dat ze daadwerkelijk iets aan ons hebben.’
In de ruim 25 jaar die ik als uitvaartverzorger werk kom ik vaak bij families terecht die op dat moment even niet weten hoe het allemaal moet, er moeten veel beslissingen worden genomen om op de juiste wijze vorm te kunnen geven aan het afscheid. Samen met de familie en nabestaanden wil ik een waardevol afscheid verzorgen. Hierbij treed ik op als vangnet, waarbij ik een adviserende, dienstverlenende en begeleidende schakel wil zijn, uiteindelijk gaat het erom hoe de familie het afscheid wilt.
Mijn naam is Harnold Nieboer, sinds 2002 ben ik werkzaam in de uitvaart en sinds 2004 ben ik werkzaam als uitvaartverzorger bij Uitvaartzorg Boerhaave. Vanuit eigen ervaring heb ik gevoeld hoe prettig het is als er iemand is, dat als er in je directe omgeving iemand komt te overlijden, die naar je luistert, die er voor je is met kennis van zaken, die samen met je de weg zoekt naar de vorm die je wilt geven aan de uitvaart en probeert te ontzorgen aangaande de dingen die allemaal geregeld moeten worden voor de uitvaart.
Binnen de uitvaartverzorging kan ik nabestaanden begeleiden in de bijzondere, vaak moeilijke, levensfase wanneer een dierbare overlijdt. Het hele proces van afscheid volgens de wensen van overledene en nabestaanden wordt door mij tot in de puntjes verzorgd en goed geregeld. Ook na de uitvaart heb ik contact met de nabestaanden om te helpen bij vragen die ze hebben op het gebied van urnen, verstrooien, bijzettingen of verzekeringen.
Om een familie in een moeilijke tijd te kunnen helpen door samen met hun vorm te mogen geven aan het afscheid is een grote passie van mij. Mijn inziens is een uitvaart een weerspiegeling van iemands leven en kan je hier op zoveel verschillende manieren een invulling aan geven, zodat het afscheid ook echt een betekenisvolle herinnering wordt die je verder kan helpen. Iemand met raad en daad bijstaan en een uitvaart te organiseren waarin de wensen van de familie duidelijk kenbaar zijn, vind ik heel bijzonder om te mogen doen.